سوال:

به نظر می رسد که هیچ دلیلی وجود ندارد ‎که قرآن موجود همان قرآن نازل شده بر پیامبر است.
 

پاسخ:

این سؤال در عرف دانشمندان علوم قرآنی به ادله«عدم تحریف قرآن» موسوم است، برای اثبات سلامت قرآن از تحریف ادله فراوانی اعم از عقلی، نقلی(قرآنی و روایی) و تاریخی اقامه شده است که به ذکر پاره‎ای از دلایل عقلی و تاریخی اکتفا می‎کنیم. در ابتدا به معانی لغوی و اصطلاحی واژه تحریف می‎پردازیم:
تحریف در لغت به معنای مایل کردن و دگرگون کردن آمده این واژه در قرآن و حدیث به کار رفته است.
تحریف در اصطلاح شامل تحریف معنوی و تحریف لفظی می‎شود. 

تحریف معنوی: در مورد تحریف معنوی قرآن هیچ تردیدی وجود ندارد زیرا تفسیر به ‎رای همان تحریف معنوی است، روایات نیز ضمن بیان وقوع چنین تحریفی عاملان آن‎را به شدت نکوهش کرده‎اند، در روایتی از امام باقر ـ علیه السّلام ـ آمده است: نشانه پشت سرانداختن کتاب توسط آنان، این بود که حروف آن‎را نگاه داشتند ولی حدودش را تحریف نمودند.[1]
تحریف لفظی: که شامل تبدیل، افزایش یا کاهش الفاظ قرآن است به دلایلی که ذکر خواهیم کرد این‎گونه تحریف در قرآن واقع نشده و به عبارت دیگر قرآن موجود همان قرآنی است که بر پیامبر گرامی اسلام نازل شده است.

1. دلیل عقلی:

الف: برهان حکمت
خداوند حکیم برای هدایت بشر قرآن را فرستاده است و با توجه به خاتمیت دین و پیامبر اسلام ـ صلّی الله علیه و آله ـ ، اگر قرآن تحریف شود پیامبر دیگری که راه صحیح را به مردم نشان دهد نخواهد آمد و مردم گمراه خواهند شد بدون آن‎که در این گمراهی تقصیری متوجه آنان باشد بلکه این گمراهی مستند به عدم حفظ الهی می‎شود و این امر با ساحت اقدس خداوند سازگار نیست و نقض غرض و مخالفت با حکمت الهی است و می‎دانیم خداوند حکیم کار خلاف حکمت انجام نمی‎دهد.[2]

ب: اعجاز و تحدّی قرآن
قرآن کریم از همان آغاز نزول در برابر انکار مخالفان خویش همگان را به دعوت به همانندآوری نموده و خود را موصوف به ویژگی‎هایی مانند هدایت‎گری[3]، تطابق با حقیقت[4]، هماهنگی و عدم اختلاف[5]و مانند ناپذیری[6]دانست متنی که در میان مسلمنان است نیز همواره همان فراخوان عمومی را بازگو می‎کند و همگان را به تأمل و کاووش در خود می‎خواند.
از این‎روی روشن می‎شود آنچه اکنون در دست مسلمانان است تماماً وحی الهی است و چیزی از سخن انسان همراه آن نمی‎باشد زیرا اگر تمام یا بخشی از سور قرآن، کلام انسان بود می‎بایست مانندپذیر شود و بشود همانند آن‎را ابداع نمود.[7]
اهتمام دانشمندان مسلمان بر گسترش علوم و معارف قرآن و اعتراف دانشمندان غربی به اوج‎مندی آموزه‎های قرآنی بهترین گواه بر این مطلب است به نمونه‎ای از اعترافات دانشمندان مغرب زمین توجه کنیم:
دکتر«والگیری» استاد دانشگاه«ناپل» در کتاب معروف خود«پیشرفت سریع اسلام» می‎گوید: «کتاب آسمانی اسلام نمونه‎ای از اعجاز است قرآن کتابی است که نمی‎توان از آن تقلید کرد چطور ممکن است این کتاب اعجازآمیز کار محمدـ صلّی الله علیه و آله ـ باشد در صورتی‎که او یک عرب درس نخوانده بود، ما در این کتاب خزائن و ذخایری از دانش می‎بینیم که مافوق استعداد و ظرفیت باهوش‎ترین افراد بشر و بزرگ‎ترین فیلسوفان و قوی‎ترین رجال سیاست.»[8]
«جان دیون پورت» درکتاب«عذر تقصیر به پیشگاه محمد(ص) و قرآن» می‎نویسد: قرآن به اندازه‎ای از نقائص مبرا و منزه است که نیازمند کوچک‎ترین تصحیح و اصلاحی نیست، سپس اضافه می‎کند: «سالیان درازی کشیشان از خدا بی‎خبر، ما را از پی‎بردن به حقایق قرآن مقدس و عظمت آورنده آن«محمد(ص)» دور نگه داشتند، اما هرقدر در جاده علم و دانش قرار بگیریم پرده‎های جهل و تعصب از میان می‎رود و به زودی این کتاب توصیف‎ناپذیر، عالم را به خود جلب خواهد کرد و تأثیر عمیقی در علم و دانش جهان گذارده و محور افکار مردم دنیا می‎شود.[9]

2. شواهد تاریخی:
قرآن از آغاز نزول با جان مسلمانان درآمیخت و سوره‎ها و آیات بلکه واژگان و حروف آن بر ابزارها و لوح دلها ثبت شد و به‎طور متواتر میان تمام مسلمانان دست‎به‎دست گشت و هرچه عمر زمینی این نامه هدایت گذشت جایگاه رفیع آن بر دلها افزایش گشت.
بزرگان شیعه از عصر ائمه ـ علیهم السّلام ـ تا به امروز همین معنا را مورد تأکید قرار داده‎اند از جمله شیخ صدوق، شیخ مفید، سید مرتضی علم‎الهدی، شیخ طوسی، امین‎السلام طبرسی، سید بن طاووس، علامه حلّی و فقهای بزرگ معاصر شیعه مانند امام خمینی(ره) و آیت اللّه خویی(ره)...[10]
شواهد تاریخی گویای عجز معارضان و تسلیم آنان در مقابل جاذبه‌ بی‎نظیر قرآن است در تاریخ می‎خوانیم: ولید بن مغیره مخزومی از دشمنان اسلام و قرآن که او را«ریحانه العرب»(گل سرسبد عرب) می‎گفتند و به عقل و درایت او اعتقاد داشتند پس از شنیدن آیاتی از سوره غافر از زبان پیامبر این چنین گفت: اکنون کلامی از محمد(ص) شنیدم که نه شباهت به سخن انسان‎ها دارد و نه به سخن پریان، گفتار او شیرینی خاصی دارد و زیبایی و طراوت فوق‎العاده‎ای، شاخه‎هایش پرمیوه و ریشه‎هایش پرمایه، سخنی است که از هر سخن دیگر بالاتر می‎رود و هیچ سخنی بر آن برتری نمی‎یابد.[11]
در نتیجه این دلایل که پاره‎ای از آنها را به اختصار ذکر کردیم گویای این حقیقت هستند که قرآن موجود همان قرآن منزل بر پیامبر گرامی اسلام - صلی الله علیه و اله- است، خداوند توفیق عمل به دستورات حیات‎بخش آن‎را به همه ما عنایت فرماید.

---------------------------------------------------------
[1] . جوان آراسته، حسین، درسنامه علوم قرآنی، ناشر: بوستان کتاب قم، ج ششم، سال 1380، صص 309 و 310.
[2] . مصباح یزدی، محمد تقی، قرآن‎شناسی، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، چاپ اول، 1376، ص 216.
[3] . سوره نحل، آیه 89.
[4] . سوره بقره، آیه 2.
[5] . سوره نساء، آیه 82.
[6] . سوره اسراء، آیه 88.
[7] . سعیدی روشن، محمد باقر، علوم قرآن، ناشر: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، چاپ اول، سال 1377، صص 201 و 202.
[8] . آیت اللّه مکارم شیرازی و همکاران، پیام قرآن، ج 8، ناشر: انتشارات نسل جوان، چاپ دوم، بهار 1374، صص 102 و 103.
[9] . آیت اللّه مکارم شیرازی و همکاران، پیام قرآن، ج 8، ناشر: انتشارات نسل جوان، چاپ دوم، بهار 1374.
[10] . صیانه القرآن من التعریف، استاد معرفت، ناشر: مؤسسه انتشارات اسلامی، چاپ سوم، سال 1418 هـ، از ص 60 تا ص 78.