صدرالدین عینی (۱۹۵۴- ۱۸۷۸) نامورترین چهره و در واقع بنیان گذار ادبیات و فرهنگ تاجیکستان از کسانی است که میان ادبیات پیش و پس از انقلاب اکتبر پیوند ایجاد کرده است. به دلیل اهمیتش در تاریخ و فرهنگ تاجیک او را به نام «استاد» یا «پدر» ملت تاجیک میشناسند. وی نیمی از عمر را در عصر تحجر امیرسالاری بخارا پشت سرگذاشت و در نیمه دو حیات خود برای رهایی از عقب ماندگی فرهنگی و اقتصادی تلاشهای بسیاری از خود نشان داد.
ادامه مطلب...

اصولاً شرح حال و خاطرات زندگی شهـریار در خلال اشعـارش خوانده می شود و هـر نوع تـفسیر و تعـبـیـری کـه در آن اشعـار بـشود به افسانه زندگی او نزدیک است و حقـیـقـتاً حیف است که آن خاطرات از پـرده رؤیا و افسانه خارج شود.

ادامه مطلب...

بهاء الدین محمد بن حسین بن عبد الصمد معروف به شیخ بهائی علامه جهان بشریت مستجمع کمالات انسانیت، که به وجود عزیزش قامت دین استوار و تشنگان دانش را از سرچشمۀ علوم زلالش سیراب، شخصیتی که شهرت او بر همه آفاق پیچید و خامه استوارش بر صفحۀ گیتی همه جا را کشید، و تألیفات و تصنیفاتش همۀ عالم را رسید. ادامه مطلب...

مرحوم دکتر سید محمدتقی فاطمی را پدر علوم ریاضی نوین در ایران می دانند. وی در سال ۱۲۸۳ ها.ش در شهر اصفهان دیده به جهان گشود. پس از طی تحصیلات ابتدایی و متوسطه عازم فرانسه شد و پس از نگارش رساله تخصصی استعمال گروهها در هندسه و کسب درجه پروفسوری ریاضیات از دانشسرای عالی پاریس به میهن بازگشت. وی در دانشسرای عالی تهران به تدریس علوم ریاضی و مکانیک استدلالی پرداخت و نخستین متخصص مکانیک تحلیلی کشورمان بود. پس از تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ پروفسور فاطمی در همان سال دانشکده فنی تهران را بنیان می نهد. بعدها در تأسیس دانشکده علوم نیز مشارکت می نماید و سالها در این دانشکده به تدریس می پردازد. استاد فاطمی با همکاری دوستانش ۲۶ جلد کتاب ریاضی در موضوعات جبر، هندسه مثلثات و مکانیک استدلالی برای دانشگاهها و دبیرستانها تألیف و تدوین کرد.

وی در سال ۱۳۴۷ به خاطر عشق وافر به امام رضا (ع) عازم مشهد شد و به تدریس و مدیریت گروه ریاضی دانشگاه فردوسی مشهد همت گماشت. پروفسور فاطمی در بیست و دومین کنفرانس ریاضی کشور در سال ۱۳۶۹ به عنوان استاد پیشکسوت ریاضیات ایران در قرن معاصر مورد تقدیر قرار گرفت.

مرحوم فاطمی از خادمان افتخاری حضرت رضا (ع) بود و بارها می گفت: خدمت به امام رضا (ع) از افتخارات من است." این معلم بزرگ و پر تلاش سرانجام در پاییز سال ۱۳۷۴ به دیار باقی شتافت و در جوار محبوبش امام هشتم شیعیان (ع) به خاک سپرده شد.

مهدی حمیدی شیرازی فرزند سید حسن ثقة الاسلام از شاعران نامور و پرکار معاصر به سال ۱۲۹۳ در شیراز زاده شد. تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در شیراز و دوره دانشگاه را تا مرحله اخذ دکترای زبان و ادبیات فارسی در تهران گذرانید. شعر گفتن را از حدود سال ۱۳۱۳ شروع کرد. در دهه اول حیات شاعرانه حمیدی در عوالم عاطفی و رویاهای ایام جوانی گذشت بنابراین موضوع شعرش عموماْ عشق و غزل بود. در سه مجموعه پرشور و عاطفی وی یعنی شکوفه ها، پس از یک سال و اشک معشوق تمایل روشنی به سبک خراسانی نشان داده است.
ادامه مطلب...

سید مجتبی بزرگ علوی در بهمن ماه 1282 (دوم فوریه 1904) در تهران به دنیا آمد. پدر او حاج سید ابوالحسن و پدر بزرگش حاج سید محمد صراف نماینده ی نخستین دوره مجلس شورای ملی بود. مادر وی نوه ی آیت اله طباطبایی رکن رکین مشروعست ایران بود. سید ابوالحسن علوی و همسرش خدیجه قمر السادات که خانواده اصیل سنتی و طرفدار مشروطه بودند دارای شش فرزند، سه دختر و سه پسر که مجتبی بزرگ فرزند سوم آنان بود. پدر آقا بزرگ از اعضای حزب دمکرات ایران بود که این حزب به گواه تاریخ از بدو تشکیل در آغاز مشروطه با نفوذ بیگانگان یعنی انگلیس و روس که در آن زمان چشم طمع به ایران دوخته بودند، مقابله می کرد. او به عنوان بازرگان با آلمان معاملات تجاری داشت و در هنگام جنگ جهانی اول در این کشور اقامت داشته و پس از اتمام جنگ نیز اینجا ماند. ادامه مطلب...

هجدهم شهریورماه سالگرد وفات جلال آل احمد یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان معاصر ایران عزیزمان بود. به همین منظور، بر آن شدیم که ستون یادمان این شماره از آفتاب را به این بزرگوار اختصاص دهیم تا ما نیز یادی از او کرده باشیم.

جلال آل احمد

جلال آل احمد در یازدهم آذرماه ١٣٠٢ در خانواده‌ای مذهبی-روحانی به دنیا آمد. دوران کودکی و نوجوانی جلال در نوعی رفاه اشرافی روحانیت گذشت. پس از اتمام دوران دبستان، پدر جلال به او اجازه‌ی درس خواندن در دبیرستان را نداد. اما او که همواره طالب و جویای حقیقت بود به این سادگی تسلیم خواست پدر نشد. «دارالفنون هم کلاس‌های شبانه باز کرده بود که پنهان از پدر اسم نوشتم. روز‌ها کار؛ ساعت سازی، بعد سیم‌کشی برق، بعد چرم فروشی و از این قبیل ... و شب‌ها درس. با در آمد یک سال کار مرتب، الباقی دبیرستان را تمام کردم. بعد هم گاه‌گداری سیم‌کشی‌های متفرقه. بردست «جواد»؛ یکی دیگر از شوهر خواهرهام که این کاره بود. همین جوری‌ها دبیرستان تمام شد و توشیح «دیپلمه» آمد زیر برگه‌ی وجودم ...» ادامه مطلب...

بابا طاهر همدانی‌ معروف‌ به‌ باباطاهر عریان‌ از معروف‌ترین‌ عرفا و شعرای‌ ایرانی‌ قرن‌ چهارم‌ و پنجم‌ هجری‌ است‌. این‌ شاعر بزرگ‌ در شهر همدان‌ به‌ دنیا آمده‌ است‌ ولی‌اطلاعات‌ زیادی‌ از زندگی‌ وی‌ در دست‌ نیست‌ به‌ گونه‌ای‌ که‌ برخی‌ از روایات‌ تاریخی‌ وی‌ را معاصر با سلسله‌ آل‌ بویه‌ و همزمان‌ با شیخ‌ الرئیس‌ ابوعلی‌ سینا و بعضی‌ دیگر ازمورخین‌، بابا طاهر را معاصر با طغرل‌ سلجوقی و حتی‌ هم‌ عصر با خواجه‌ نصیر الدین‌طوسی‌ دانسته‌اندادامه مطلب...

سید محی الدین متخلص به «محیا» یکی از شعرای معروف در قرن یازدهم هجری م به سال ۱۰۱۵ یا ۱۰۲۰ ه.ق در روستای «کال» زاده شد. او از اولاد «سیدکامل پیر» و یکی از دانش آموزان «شیخ عبادالله انصار» و از ارادتمندان «شیخ حسن بستکی» بوده است. محیا شاعری خوش قریحه و از صالحین زمان خود و عارفی مشهور در هرمزگان و نواحی لارستان بود. از همین رو، دو بیتی های او ورد زبان مردم این مناطق است.
ادامه مطلب...

مرورى بر کارنامه محمدرضا شفیعى کدکنى

به یک دست آتش به یک دست آب

میلاد عظیمى

ادامه مطلب...