یکی از جمله هایی که معمولا در پایان یک روز کاری میشنویم، یا خودمان بر زبان می آوریم، "سرم درد میکند" است. دلایل ابتلا به سردرد بسیار متنوع هستند اما شایع ترین آنها مواردی هستند که در اینجا به آن پرداخته ایم:

حد و اندازه این مشکل
سردرد میتواند تا حد بسیار زیادی موجب ازهم گسیختگی فکری و پایین آمدن بازده کار شود. بیش از 18 میلیون روز کاری در سال به خاطر مشکلاتی چون میگرن، حرام میشوند. پیامدهای این نوع خاص و ناتوان کننده سردرد میتواند تا 3 روز متوالی باقی بماند و معمولا این سردرد به قدری شدید است که تمرکز و تسلط بر کار مشکل شده و ادامه کار ناممکن خواهد شد.

در موارد حاد، سردردها میتوانند در ترفیع شغلی یا سابقه کاری تاثیر منفی بگذارند. از طرفی کارفرمایان فرد مورد نظر را به حد کافی برای مواجهه با تنشهای کاری مناسب نمی دانند و از طرف دیگر اشخاصی که سردردهای متعدد را تجربه میکنند، دچار احساس گناه میشوند زیرا برای جلوگیری از سردرد به ساعات استراحت بیشتری نیاز دارند و در مقابل همکارانشان حس بدی دارند.

چه عواملی موجب بروز سردرد میشوند؟
تمام انواع سردردها، بخصوص آنهایی که با تنش و اضطراب مربوطند و همچنین میگرن، در محیطهای کاری معمول هستند. شاید دلیل آن عوامل مشابه بروز آنها در محل کار باشد. در بعضی موارد مانند میگرن، چندین عامل مختلف روی هم انباشته شده و ناگهان موجب بروز سردرد میشوند.

عوامل رایج در ایجاد سردرد
• اضطراب، نگرانی، تنش، تشویش در باره محل کار، ضرب العجلها، دستورات کاری یا حتا نگرانی در باره خانواده و بچه ها در خانه.
• مجادله با همکاران یا مشتریان.
• محیط کار ناخوشایند- گرما، سرو صدا، هوای خشک یا دود آلود، نور کم یا نامناسب، میز/صندلی ناراحت که موجب درد پشت وگردن هم میشوند.
• زمان طولانی کار با کامپیوتر که موجب سردرد و مشکلات دید هم میشوند.
• ساعتها کار دائم بر روی یک پروژه بدون استراحت.
• نخوردن صبحانه یا ناهار.
• نداشتن استراحت کافی در شب گذشته بخصوص درز کارهای شیفتی.
• مصرف الکل.

جلوگیری از سردرد
متاسفانه هیچ راه حل معجزه آسایی برای جلوگیری از سردرد وجود ندارد. اما راهکارهای ساده ای برای کم کردن تعداد دفعات آن وجود دارند. مهمترین این روشها عبارتند از:

• سردرد خود و عوامل بروز آنرا بشناسید تا بتوانید از وقوع یا تاثیر گذاری این عوامل کم کنید.
• یک یادداشت برای دوران وقوع سردرد خود داشته باشید تا بتوانید وقایع، غذاها یا عوامل دیگر را به آن ربط داده و مشکل اصلی را بیابید.
• اگر سردردهای میگرنی بسیار شدید همراه با تهوع دارید، تا حد امکان درباره آن تحقیق کنید و مشکل خود را بشناسید.
• سعی کنید هر روز برای رفتن به محل کار خود در بهترین شرایط ممکن باشید. خوب استراحت کرده و صبحانه مناسبی خورده باشید.
• برای معاینه چشم خود به پزشک متخصص مراجعه کنید.گاهی سردردها نشانه ضعف چشم یا مشکلات دیگر بینایی هستند.
• محل کار خود را تا حد امکان راحت و بی تنش کنید.
• مهارتهای مذاکره و تنظیم کار خود را تقویت کنید و سعی کنید بدون فشار زیاد، از زمان معین شده برای انجام کار جلو باشید.
• اگر سردردتان از نوع معمولی است، همیشه داروی مناسب برای جلوگیری یا از بین بردن آنرا به همراه داشته باشید.

تاحد امکان محیط کار خود را آرام و راحت نگه دارید
مشکلات با کارفرمای خود در میان بگذارید. بد نیست دمای اتاق و میزان سرو صدای آنرا هم بسنجید. تا حد امکان از وسایل کار طبی ergonomic استفاده کنید. شما باید ارتفاع میز و صندلی خود را کنترل کنید و کاملا روبروی کامپیوتر خود قرار بگیرید. همچنین برای وسایل روی میز خود از طبقه بندیهای رومیزی استفاده کنید تا نه تنها پیدا کردن لوازم برایتان راحت باشد، بلکه از سرو صدای کشو و کمد و مشابه آن هم راحت میشوید.

همچنین در کارهایی که با مونیتور انجام میشود(کامپیوتر، تلویزیونهای مدار بسته و ...) روشنی صفحه، فونت خط مورد استفاده و درشتی آن را کنترل کنید. مراقب باشید که صفحه پرش نداشته باشد و صفحه کلید راحتی باشد. اگر کار شما طوری است که ساعات طولانی با تلفن صحبت کنید، درخواست کنید یک گوشی headset برایتان تهیه کنند.

اگر در محیط کارتان مواد شیمیایی یا بودار موجود است (از حلالهای شیمیایی گرفته تا عطر قوی همکارتان) به آنها بگویید که این بو شما را بیمار میکند. در ضمن از تهویه مناسب اتاق هم اطمینان حاصل کنید.

شما میتوانید احتمال بروز سردرد خود را با تغییر حالت نشستن خود و خودداری از یکجا نشستن، کاهش دهید. گاهی از جای خود بلند شوید و تکنیکهای ساده و کوتاه مدیتیشن یا ماساژ گردن را یاد بگیرید و استفاده کنید. همچنین زمانی برای مرتب کردن کارهای نوشتاری و پرونده های خود اختصاص دهید ومدام آنها را با خود به خانه نبرید.

اگر در محل کار دچار سردرد شدید
• یک استراحت کوتاه به خود بدهید.اگر امکان دارد به هوای آزاد بروید و به مدت 15 دقیقه در سکوت استراحت کنید.
• به سرعت یک قرص مسکن معمولی مصرف کنید.
• برای کاهش تنش خود شقیقه های خود را ماساژ بدهید.
• با چند حرکت کششی به عضلات خود استراحت بدهید.
• اگر تشنه یا گرسنه هستید غذای سبکی میل کنید یا یکی دو لیوان آب بنوشید.
• اگر با کامپیوتر یا هر دستگاه مونیتور دار دیگری کار میکنید، کارتان را ترک کنید و مدتی به انجام کارهای دیگرتان بپردازید.
• اگر تمام اینها موثر نبود، مورد را به رئیس خود اطلاع داده و در یک کنج ساکت برای مدتی سرخود را روی میز گذاشته یا در صورت امکان دراز بکشید و چرت کوتاهی بزنید.