سپک تاکرا (Sepak Takraw) ورزش نوپایی در کشور ماست. ورزشی که در حال حاضر دوران ابتدای شکل گیری خود را سپری می کند و میرود تا کم کم جای خود را در میان سایر ورزشهای توپ و تور باز کند. شاید بسیاری از شما چیزی از آن ندانید.به همین جهت بر آن شدیم تا از این ورزش کاملا" آسیایی وشرقی بنویسیم.
چندی پیش سپک تاکرا در ایران به جرگه ورزشهای حرفه ای سازمان تربیت بدنی در آمد و فعلا" به نام "تنجمن سپک تاکرا" زیر شاخه ورزشهای همگانی فعالیت میکند. در مقالات بعدی با سپک تاکرابازان ایرانی و رییس انجمن در ایران به گفتگو خواهیم نشست.
پیش زمینه و تاریخچهورزش سپک تاکرا 500 سال قبل توسط خانواده ای سلطنتی در مالزی پایه گذاری شد که البته آن زمان یک بازی درباری و سلطنتی بود. نام این ورزش از دو زبان گرفته شده. سپک Sepakدر زبان مالزیایی به معنای ضربه زدن و تاکرا Takrawدر زبان تایلندی یعنی توپ. هنگامی که این ورزش متولد شد تا حد زیادی شبیه ورزش ژاپنی "Kemari", بود.
عده ای به شکل دایره می ایستادند و با چوب به توب ضربه می زدند و ساعتها به این بازی می پرداختند. به همین دلیل بسیار شبیه بازی کماری بود که بازیکنان یک دایره بزرگ تشکیل می دادند. ساعتها بدون آنکه توپ با زمین تماسی پیدا کند به آن ضربه میزدند و تا زمانی که توپ به زمین می خورد جزو امتیازات آن گروه محاسبه می شد.
در سال 1965 این ورزش به چیزی شبیه والیبال امروزی با قوانینی شبیه آن انجام می شد. ضمن اینکه تور هم به آن اضافه گشته و کمی بین المللی تر شده بود.
صحنه ای از بازی سپک تاکرا
قوانین بازی
اندازه، ارتفاع زمین و ارتفاع تور بازی و به طور کلی سایز زمین مسابقه شبیه زمین بدمینتون است و هر تیم 3 بازیکن دارد. قوانین فعلی آن تا حد زیاذی شبیه والیبال است اما 5 فرق کلی دارد که به شرح زیر است:
- استفاده از دست غیر قانونی است.
- هر بازیکن ممکن است قبل از برخورد توپ به تور حداقل یک بار به آن ضربه زده باشد.
- هیچ چرخش و دورانی برای موقعیتهای دفاعی یک تیم نیست.
- اگر توپ قبل از افتادن به زمین حریف با تور برخورد بکند یک امتیاز محسوب می شود.
- اغلب مردم چیز زیادی در باره این ورزش جالب نمی دانند.
سرویس زدنبازیکنانی که این ورزش را انجام می دهند و بالاخص سرویس میزنند پای محوری شان را روی دایره سرویس که در زمین تعبیه شده قرار می دهند (در این حالت پا باید کاملا" ثابت باشد) بازیکنانی که در نیم دایره کناری در چپ و راست زمین (نیم دایره ای به شعاع90 سانتی متر که با خط وسط زمین و خطوط کناری مرتبط بوده) ایستاده اندبه انتخاب توپ را برای سرویس زننده پرتاب میکنند و او به توپ ضربه می زند. پس از انداختن توپ برای بازیکنی که سرویس میزند، 2 بازیکن دیگر دوباره به موقعیت دفاعی خود باز میگردنند.
هنگامی که بازی با ضربه سرویس آغاز می شود، مهاجم تیم می تواند ازیک بار تا 3 بار به توپ ضربه بزند. شما میتوانید هنگام بازی از سر، پشت سر، پاها وهر جایی از بدنتان به غیر از بازوها از سر شانه تا انتهایی ترین قسمت انگشتانتان استفاده کنید.
امتیازات بازیهر تیمی که بتواند 2 ست از 3 ست بازی را از آن خود کند برنده مسابقه خواهد بود. هر ست 15 امتیاز دارد که در ست سوم تنها کسب 6 امتیاز برای پیروز شدن تیم مقابل کفایت می کند.
نمونه ای از توپ این ورزش
توپ
دو نوع توپ در این ورزش مورد استفاده قرار می گیرد که یک نوع آن غالبا" از مواد پلاستیکی و مشتقاتش (فایبر گلاس) تشکیل میشود و نوع دیگر سالها پیش از نوعی خیزران و بامبو بوده که اکنون منسوخ شده. توپی که از پلاستیک ساخته شده توسط انجمن آسیایی سپک تاکرا به عنوان توپ رسمی (در دو نوع مردان و بانوان) مسابقات شناخته شده است.
وزن توپ بین 170 تا 190 گرم است و سایز محیطی آن 40 سانتی متر می باشد.توپی کوچکتر از توپ هندبال و کمی بزرگتر از توپ سافت بال!
نکات مهم بازیهر بازیکن می تواند تا آنجا که قدرتش را دارد بالا بپرد و ضربه ای که به توپ میزند در آن صورت شبیه حرکات آکروباتیک است. گفته میشود سرعت توپ در سپک تاکرا گاها" به 140 کیلومتر در ساعت هم میرسد.
انواع سپک تاکرا:در حال حاضردر کل دنیا 3 نوع سپک تاکرا انجام میشود:
هوپ تاکرا: شبیه بسکتبال؛ با حلقه ای که از سقف آویزان است و5 بازیکن که زیر حلقه هستند باید طی مدت 30 دقیقه با ضربات پا توپ را وارد حلقه کنند
دبل تاکرا: با دونفر بازیکن که روبروی هم قرار میگیرند
سپک تاکرای ساحلی: روی شن و ماسه ساحلی مانند والیبال ساحلی که با 4 بازیکن انجام میشود
سازمان بین المللی سپک تاکراسران لیگ آسیایی سپک تاکرا (ASTAK) و لیگ بین المللی سپک تاکرا(ISTAK) هر دو در بانکوک تایلند مستقر هستند و در حدود 18 کشور نیز به عضویت آن در آمده اند.