برف در این روزها توانسته پس از سالها تهران خاکستری و یکنواخت را به نمایشگاه بزرگی از زیبایی و هیجان مبدل کند. البته لذت تماشای برف از پشت پنجره، کاری که من درحال حاضر به آن مشغولم، قابل مقایسه با هیجان دل انگیز راه رفتن در برف و برف بازی نیست. در نتیجه برای بیشتر حس کردن برف به سراغ پیدا کردن مطالبی درباره آن رفتم و اطلاعات ساده و بسیار جالبی درباره کریستالهای زیبای برف پیدا کردم. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید!

دانه های و کریستالهای برف چه هستند؟
دانه ها و کریستالهای برف از یخ هستند و دیگر هیچ. یک کریستال برف، همانطور که از نامش پیدا است، یک بلور یخ است. دانه برف یک نام عمومی است که به توده بهم چسبیده کریستالها گفته میشود. یک بلور یا کریستال، ماده ای است که در آن همه مولکولها به شکل خاصی که به آن شبکه بلوری منظم گفته میشود، قرار میگیرند. شبکه ای که مولکولهای آب تشکیل میدهند، شبکه ای 6 پر است. همانطور که در تصویر میبینید، هر دایره قرمز علامت یک اتم اکسیژن است و خطوط خاکستری هیدروژن هستند.

آیا کریستالهای برف همان باران یخ زده هستند؟
باران یخ زده که هر از گاهی شاهد بارش آن هستیم تگرگ است و تگرگ هیچ یک از مشخصات و ریزه کاریهای برف را ندارد. بلورهای برف زمانی ایجاد میشوند که بخار آب مستقیما به یخ مبدل شود و این اتفاقی است که در ابرها میافتد و بلور در حالی که رشد میکند، شاخه ها و جزئیات زیبایی پیدا میکند.

بلورهای ساده برف چه شکلی دارند؟
ابتدایی ترین شکل بلور برف نوعی منشور شش پر است و همانطور که گفتیم، بلور یخ شبکه ای شش پر دارد و این فرم اولیه، شکل کلی بلورهای برف را تعیین میکند. اما شکل خاص این بلورها به دلیل رشد کند شاخه های کریستالها است و سرعت رشد بخشهای مختلف آن با همدیگر متفاوت است زیرا سطح مولکولهای کریستال در بعضی نواحی یعنی بخش پایه صیقلی ودر بخش شاخه ها ناصاف است و همین موجب کم و زیاد شدن سرعت رشد کریستال میشود. در نتیجه شاخه های بلند از بلور اولیه خارج میشوند و آنرا به شکلهای مختلفی که به جز موارد استثنایی همه 6 ضلعی هستند، در می آورند.

انواع کریستالهایی که از آسمان می بارند کدامند؟
- سطوح مقطع Sectored Plates: چندین لبه و تیغه، شاخه های مسطح این بلورها را از یکدیگر جدا کرده اند به همین دلیل آنرا سطوح مقطع نامیده اند. مانند دندریت ستاره ای، این کریستالها هم مسطح هستند و در اشکال جذاب و متنوع بر زمین می بارند.

- سوزنی ها Needles: کریستالهای ستونی میتوانند تا حدی باریک و بلند رشد کنند که مانند سوزن به نظر برسند. گاهی این سوزنها بخشهایی توخالی دارند و گاهی انتهای آنها به شاخه های فرعی تقسیم شده اند.

- دندریتهای فضایی Spatial Dendrites: تمام بلورهای برف به شکل صفحه های مسطح نازک یا ستونهای باریک نیستند. دندریتهای فضایی از تعدادی کریستالهای مستقل که به یکدیگر چسبیده اند ساخته شده اند. هر شاخه مانند یک بازوی بلورهای ستاره ای است اما هر کدام از این شاخه ها از یک نقطه مجزا خارج شده و به این کریستال حالتی سه بعدی داده است.

- کریستالهای برفک دار Rimed Crystals: دانه های برف در ابرها ساخته میشوند و ابرها از قطرک های ریز آب تشکیل شده اند. این قطرک ها برفک یا سرماریزه نامیده میشوند. زمانی که این برفکها به بلور برف بچسبند یا داخل آن قرار بگیرند به کریستالهای برفک دار مبدل میشوند. میزان برفکی که یک کریستال میتواند با خود حمل کند متفاوت است. گاهی یک دانه برف درواقع کپه ای از برفک است که در این حالت گلوله برف graupel نامیده میشود.