بیماری وبا، نوعی بیماری اپیدمیک است که توسط باکتری ویبریو کولرا (Vibrio Cholerae) ایجاد میشود. علائم این بیماری اسهال شدید، گرفتگی عضلات پا و معده و تهوع است. در بدترین حالت، بیمار مبتلا، با از دست دادن آب و مایعات حیاتی بدن، از کار افتادن کلیه و شوک شدید از بین میرود. بیماری ممکن است به طور ناگهانی در شدیدترین حالت خود بروز کند یا اینکه روندی نسبتا کند داشته باشد، اما در هر صورت اگر به آن توجهی نشود میتواند در فاصله 6 ساعت تا کمتر از یک هفته به مرگ منتهی شود.

و با چگونه منتقل میشود؟
شخص ممکن است با مصرف آب یا غذای آلوده به باکتری، مبتلا شود. در مواردی که بیماری شایع شده باشد، مدفوع اشخاص بیمار هم بسیار آلوده کننده است. آبهای باز مانند برکه ها، نهرها و استخرها هم میتوانند بسیار خطرناک باشند و نوشیدن آب آن یا شنا در آنها میتواند بیماریزا باشد.به دنبال یک اپیدمی وبا در آمریکای جنوبی در سال 1991، یک شیوه انتقال بسیار رایج، خوردن غذاهای دریایی خام و نیم پخته مانند سوشی (sushi) و انواع صدف، ذکر شده بود.

مصرف سبزیجات خام، در دوران همه گیری بیماری وبا، به کلی ممنوع است، اگر در گل فروشی ها، گل هایی که با آب رنگین، به رنگهای سبز و آبی در آورده شده اند را دیده باشید، متوجه میشوید که آب، بدون هیچ گونه تغییر و تحولی وارد برگها و گل میشود و باکتریها هم، متنند رنگ، به داخل بافتهای آن نفوذ پیدا میکند. سبزیجاتی مانند کاهو، سبزی خوردن، کلم و کرفس از جمله مواردی هستند که مصرف آنها در دوران شیوع وبا منع میشود. همچنین سبزیجاتی که در اصل ریشه هستند، مانند سیب زمینی و هویج، حتما باید ابتدا کاملا شسته، پوست گرفته و پخته شوند و بعد به مصرف برسند.

تهیه غذاهای پروتئینی به خصوص از نوع دریایی آن حتما باید با رعایت کامل بهداشت انجام شود و گوشت مورد مصرف کاملا پخته شود.

برای پیشگیری از وبا چه کنیم؟
با وجود اینکه وبا یک بیماری مرگ آور است، اما پیشگیری از آن چندان مشکل نیست. به نکات زیر توجه کنید:

• تنها آب جوشیده و تصفیه شده مصرف کنید. اگر مدتی خارج از خانه هستید یک بطری کوچک آب جوشیده خنک با خود ببرید و از نوشیدن آب میوه باز خود داری کنید. چای، قهوه و نوشیدنیهای بسته بندی شده از جمله نوشیدنیهای مجاز هستند.

• تنها غذاهایی را میل کنید که کاملا پخته و داغ باشند.

• هرنوع میوه را قبل از مصرف به خوبی بشویید و پوست بکنید.

• از مصرف سالاد –حتا در خانه- خودداری کنید و سبزیجات مصرفی خود را کاملا بپزید.

• از دستفروشها هیچ خوراکی خریداری نکنید.

قانون کلی برای مصرف غذا در دوران شیوع بیماری این است : یا آنرا بجوشان، بپز، پوست بکن یا فراموشش کن!

آیا وبا قابل درمان است؟
درمان وبا ساده و موفقیت آمیز است، به این شرط که به موقع انجام شود. باکتری بیماری زا با چسبیدن به جداره روده کوچک، موجب بیماری میشود و باید دوران مشخصی را طی کند تا به کلی از بدن خارج شود. طبعا با بالا بردن مقاومت بدن و رعایت بهداشت در حد وسواس، میتوان این روند را سرعت بخشید.

از آنجایی که بیمار به سرعت مایعات بدن را از دست میدهد، باید بلافاصله و به طور مداوم با نوشیدن آب و محلولهای قندی-نمکی مانند ORS، همراه با مقداری آب لیموی تازه، این کمبود را جبران کند. محلول ORS در تمام جهان، برای مقابله با وبا واسهالهای شدید به کار میرود و مصرف فراوان آن نجات بیمار را تضمین میکند. البته در موارد حاد، مایعات بدن از طریق تزریق سرم وریدی نیز انجام میشود. داروهای آنتی بیوتیک، دوره بیماری را کوتاه میکند اما به اندازه مصرف فراوان آب و محلولهای حیات بخش، مفید نیست.

در موارد اپیدمیک، بروز هرنوع حالت اسهال یا تهوع باید جدی گرفته شود.

اپیدمی وبا چه مدت باقی میماند؟
پیش بینی اینکه اپیدمی بیماری وبا تا چه مدت باقی بماند، بسیار مشکل است و شیوع چنین بیماریهایی نمیتواند بلافاصله پایان بگیرد و بستگی به میزان رعایت بهداشت فردی و عمومی، اطلاع رسانی مناسب و ارائه تجهیزات بیمارستانی، پزشکی و دارویی دارد.

به خاطر داشته باشید که اپیدمی وبا در آفریقا، 30 سال به طول انجامید، کوشش کنیم با رعایت نکات ایمنی، این بیماری مهلک را هرچه زودتر از میان برداریم.