اجاق مایکروویو برای تبدیل شدن به آنچه اکنون میبینیم، راه درازی را طی کرده است.اولین مدلهای اجاق مایکروویو، تنها برای باز کردن یخ مواد غذایی فریز شده و تهیه پاپ کورن مورد استفاده قرار میگرفتند.همراه با پیشرفت تکنولوژی، این اجاقها اکنون به وسیله ای برای تهیه هرنوع غذا، کیک، کباب و حتی برشته کردن تبدیل شده اند.

اجاق مایکروویو با داشتن این تواناییهای جدید در بعضی منازل و رستورانهای غذای فوری، جایگزین اجاقهای برقی و گازی شده است و روز به روز بر تعداد علاقمندان آن افزوده میشود. اما این وسیله در کنار پیشرفت روزافزون فنی و محبوبیت یافتن میان مصرف کنندگان، برای عده نسبتا زیادی منشاء نگرانی فراوان شده است. افراد زیادی اعتقاد دارند که خطر اجاق مایکروویو به قدری زیاد است که نباید در میان وسایل معمولی آشپزخانه جایی داشته باشد.آنها تعدادی از این خطرات را به عملکرد خاص این دستگاه برای پختن یا گرم کردن غذا مربوط میدانند.

استفاده از انرژی مایکروویو یا ریزموج به عنوان یک روش پخت و پز، موجب بروز نگرانیهایی در بسیاری از مصرف کنندگان بود.حتی زمان کوتاه پخته شدن غذاها در آن نیز دلیل دیگری بود که عده ای تصور کنند غذا خوب نپخته است. عده ای تصور میکنند که مدت کوتاه پخت احتمال باقی ماندن عوامل بیماریزا در غذا را افزایش میدهد، زیرا باکتریها در این مدت کوتاه از بین نمیروند.

مورد نگران کننده دیگر، قرار گرفتن در معرض انرژی مایکروویو است که عده ای آن را بسیار خطرناک میدانند. همچنین افرادی به کار بردن ظروف و درپوشهای پلاستیکی در این اجاقها را نادرست میدانند و عقیده دارند که این مواد در اثر حرارت به داخل غذا نفوذ کرده و آنرا آغشته به مواد سمی میکند.

اما نکته مهم این است که علی رغم این نگرانیها، اجاق مایکروویو مانند هر وسیله دیگری که نادرست استفاده شود، میتواند خطرناک باشد و برعکس، در صورت رعایت نکات ایمنی، هیچ خطری نداشته باشد.ظروف پلاستیکی مخصوص این اجاقها نیز، موجب بروز مشکل نخواهند شد، اما نباید هرنوع ظرف پلاستیکی را هم در مایکروویو قرار داد.

موارد خطرآفرین دیگر

میگویند که اگر نسوج بدن انسان در معرض تابش ریزموجهایی که از محدوده اجاق خارج میشوند قرار بگیرند، در اثر حرارت آسیب خواهند دید. خطرات دیگری که در مورد استفاده از اجاق مایکروویو به آن اشاره شده است از این قرارند:

• مواد سازنده پلاستیک که برای استفاده در مایکروویو توصیه نمیشوند، در صورت استفاده میتوانند به غذا نفوذ کنند.
• جابجا کردن و در دست گرفتن ظروف و مواد غذایی که با این اجاقها داغ شده باشند، موجب سوختگی شدید خواهند شد.
• ممکن است مواد غذایی یا مایعاتی که به طور یکنواخت حرارت ندیده باشند، منفجر شده و صدماتی چون سوختگی ایجاد کنند.
• حرارت دهی ناهماهنگ میتواند موجب شود که میکروارگانیسم ها در قسمتهایی از غذا از بین نرفته، تولید بیماری نمایند.

چرا موارد فوق مردود اعلام شده اند؟
هرچند خطرات استفاده از اجاق مایکروویو به طور تئوری قابل قبول است، اما طراحی این وسایل طوری است که شخص را از خطرات انرژی آن مصون نگهدارد. این اجاقها طوری طراحی شده اند که حرارت حاصل از انرژی ریزموجها تنها در صورتی ایجاد میشود که درب اجاق بسته و دگمه آن روی روشن قرار گرفته باشد. به محض اینکه دستگاه خاموش شود، دیگر هیچ انرژی مایکروویو در غذا وجود نخواهد داشت و اجاق امواج را منتقل نخواهد کرد. به این ترتیب احتمال آسیب مستقیم توسط یک اجاق روشن، وجود ندارد. با این حال اگر دستگاه خراب یا کثیف باشد، احتمال نشت انرژی به بیرون وجود دارد.

درباره پلاستیکهای مخصوص مایکروویو هم باید بگوییم از آن جایی که بعضی مواد موجود در پلاستیکهای معمولی میتوانند به داخل غذا نفوذ کنند، مواد موجود در این ظروف توسط آزمایشگاههای معتبر آزموده شده و میزان مواد نافذ آن در حدی ناچیز است.

نتیجه
هنگامی که شما اجاق مایکروویو و ظروف پلاستیکی مربوط آن را مطابق دستور سازنده به کار برید، هیچ خطری تهدیدتان نمیکند. با این حال نکات ایمنی محدودی در رابطه با این وسایل وجود دارند که دانستن و رعایت آنها میتواند خطرات احتمالی استفاده از آنها را به حداقل برساند:

• درب اجاق را چک کرده و از بسته شدن کامل آن اطمینان حاصل کنید.
• درزهای درب را وارسی کنید، آنها را تمیز نگهداشته و مراقب باشید که قفل دستگاه به خوبی عمل کند.
• اگر دستگاه مایکروویو اشکالی حتی جزئی، پیدا کرده است، آنرا برای تعمیر به متخصص بسپارید و قبل از آن به هیچ وجه از اجاق استفاده نکنید.
• اگر درمورد مناسب بودن یک ظرف پلاستیکی مطمئن نیستید، از ظرف دیگری استفاده کنید.
• برای گرم کردن غذا از ظروف یک بار مصرف، ظروف ماست و مانند آن استفاده نکنید.
• هرگز موادی چون کیسه فریزر، کیسه نایلون، روزنامه یا فویل آلومینیوم را داخل مایکروویو قرار ندهید.
• از پخته شدن هر نوع گوشت خام، اعم از قرمز یا سفید اطمینان حاصل کنید، پس از پایان پخت، بگذارید غذا چند دقیقه داخل دستگاه بماند تا حرارت خود را به طور یکنواخت از دست بدهد.
یک مورد استثنایی
یکی از مواردی که هنگام استفاده از اجاق مایکوویو میتواند واقعا اتفاق بیافتد، انفجار ظروف محتوی مایعات است. گاهی گرم کردن آب و مایعات دیگر در این اجاقها موجب میشود که مایع مورد نظر، بدون اینکه بجوشد، به دمایی بالاتر از نقطه جوش خود برسد. اگر این مایع داغ، داخل ظرف حرکت کند-در اثر بهم زدن یا تکان خوردن- میتواند موجب انفجار ظرف و مجروح شدن شخص شود. برای جلوگیری از چنین واقعه و خطرات مشابه به توصیه های زیر عمل کنید:

• پودر قهوه، کاکائو، چای کیسه ای و مانند آن را قبل از قراردادن آب در اجاق، داخل لیوان قرار دهید.
• مایعات را همیشه قبل از حرارت دادن بهم بزنید.
• مواد غذایی را به مدت طولانی نپزید.
• غذا را در میانه پخت بهم بزنید.
• قبل از دست زدن به ظرف محتوی داغ، چند دقیقه صبر کنید.
• قبل از غذا دادن به کودک، حتما میزان داغی غذا را امتحان کنید.
• نگذارید پوشش پلاستیکی به غذا بچسبد
• پوشش پلاستیکی را از یک طرف آزاد کنید.
• هنگام برداشتن پوشش ظرف، صورت خود را نزدیک نبرید.
• هنگام جابجا کردن ظروغ داغ، کودکان را از محل دور کنید.
• بطری شیر یا آب کودک را هرگز در مایکروویو گرم نکنید، برای اینکار از دستگاه مخصوص گرم کردن بطری استفاده کنید.
• در مایکروویو حتما از صفحه های گردان استفاده کنید تا غذا به طور یکنواخت بپزد.